Agrodome is strategisch kennispartner in verschillende innovatieprojecten en partner voor LCA-reviews .
Wat is een LCA
Een LCA is een helder gedefinieerde methode om de milieu-impact van een product of element te analyseren. Een LCA kwantificeert de mogelijke milieueffecten van een product of element gedurende de gehele levensfase, vanaf de winning van de grondstoffen, de productie, het gebruik en de eindfase, inclusief afvalverwerking, recycling en/of hergebruik.
De LCA-studie wordt vastgelegd in een rapportage waarin de fases van de LCA (productie en plaatsing (module A1-3 en A4-5), gebruik (module B) en eindelevensfase en verwerking vrijgekomen grondstoffen (module C en D) zijn te vinden. Hierbij wordt gewerkt op basis van internationaal erkende methodieken, te vinden in de ISO-richtlijnen (ISO 14040 en 14044) en de EN 15804.
Waarom een LCA
Er zijn een aantal reden om een LCA te laten opstellen, hier onder staan een aantal mogelijke toepassingen waarbij Agrodome B.V. kan worden betrokken:
Management tool
Met het opstellen van een LCA op management-niveau kijken we ook waar in de bedrijfsvoering en organisatie de belangrijkste winst is te behalen voor de productie van producten en hoeveel voordeel dat geeft op de totale milieu-impact van het bedrijf.
Verbeteren producten
Door een LCA op te stellen voor een product of productlijn, krijgt de fabrikant inzicht in de milieu-impact van het desbetreffende product. Het is op hoofdlijnen duidelijk waar die impact vandaan komt, zowel processen als producten zijn in beeld. Op basis van deze rapportage kan de fabrikant dan actie ondernemen om de milieu-impact te verbeteren. Dit gaat vaak samen met een economisch en/of markt voordeel.
Opstellen van een EPD
Om te communiceren over de milieu-impact kan een fabrikant een Environmental Product Declaration (EPD) laten maken. Dit is een eigen verklaring van de fabrikant waarin de milieu-impact van het product wordt gecommuniceerd. Deze EPD wordt gemaakt op basis van de LCA rapportage. De geheime informatie (zoals exacte receptuur, productiedetails) kunnen in een EPD weggelaten worden. Een EPD is vaak vereist om aan transparantie eisen te voldoen.
Transparantie over milieu-impact wordt steeds mee gevraagd in de markt, bijvoorbeeld door de BREEAM en LEED-certificatiesystemen. De vorm van de EPD is vrij, tenzij de fabrikant kiest voor een gecertificeerde EPD, zoals MRPI, EPD International, Ecoplatform etc. Daar zijn dan wel weer extra kosten aan verbonden.
Opname in de NMD
De fabrikant kan, indien de LCA is opgesteld volgens de NMD-bepalingsmethode en is getoetst door een Erkend Toetser, zijn product(en) in de Nationale Milieu Database zetten en komt hierdoor in Nederlandse tools als de Milieu Prestatie Gebouw (MPG), GPR, DUBOcalc. En is op deze wijze zichtbaar voor bouwpartijen zoals architecten. (zie: www.milieudatabase.nl voor de verdere detail, werkwijze etc.)
Er zijn meerdere (nationale) databases zoals INIES (F), Ökobaudat (D) etc. Mogelijkheden hiervoor in overleg.
Wat is nodig om te beginnen?
Er zijn een aantal stappen te nemen om tot een goede LCA analyse te komen.
Afbakening van de analyse
Eerst een afbakening (o.a. welk product, producten, welke onderdelen: tot de fabriekspoort, bouwplaats, onderhoudsfase en afval/hergebruikfase).
Aanleveren van data door de fabrikant
Dit betreft in ieder geval:
- Energieverbruik (afgelopen boekjaar), energiebronnen (duurzaam, niet duurzaam etc.)
- Watergebruik (hoeveelheden, kwaliteit)
- Ingekochte materialen om product te maken (gewicht, samenstelling, leverancier)
- Transport producten (middel, afstanden en hoeveelheden)
Bedrijfsbezoek met de opsteller(s)
Tijdens dit bezoek wordt het hele proces getoond en inzichtelijk gemaakt. Vanaf input tot de fabriekspoort. Tevens het moment om aanvullende vragen in te vullen over toelevering en het traject na de fabriekspoort.
Tijdsduur inventarisatiefase
Doorlooptijd voor het verzamelen van de nodige data kost uit ervaring ca. 3 maanden. Er zal in deze fase regelmatig overleg nodig zijn tussen de fabrikant en de LCA opsteller. Om alles zo helder en scherp mogelijk te krijgen.
Rekenfase
Daarna begint de doorreken-fase, de opsteller zal aan de hand van de ontvangen gegevens de berekening starten met daartoe gebruikelijke rekentools. Tijdens zal de opsteller zoeken naar al bestaande datasets, of gelijkende datasets. Eventueel moeten er nieuwe sets gemaakt worden. Alles in overleg met de fabrikant. Op de volgende bladzijde staan twee voorbeelden van resultaten. Aan de hand daarvan kan de fabrikant zien waar de impact op het milieu het grootste is. Daar zijn verbeteringen dus extra zinvol. Aan de hand van deze gegevens vindt er overleg plaats met de fabrikant.
Onafhankelijke toetsen (indien gewenst)
Na de rekenfase kunnen de resultaten van de LCA als rapport worden aangeboden aan een Erkend Toetser (noodzakelijk voor toelating van bijvoorbeeld de NMD) die de resultaten toetst op volledigheid en in Nederland op de vereisten van de NMD-bepalingsmethode. Na goedkeuring, vaak nog een of twee rondes kunnen de resultaten worden aangeboden aan NMD voor toelating tot de NMD.
Tijdsduur rekenen en verificatie
Voor een eindproductkaart (Cradle-to-Grave) hebben de rekenslag en toetsing vaak een doorlooptijd van 6- 9 maanden, omdat daar verschillende partijen bij gemoeid zijn en de resultaten een paar keer uitgewisseld zullen worden.
Voor grondstoffen (basiskaarten) is deze doorlooptijd korter (4-6) aangezien hier alleen de grondstofwinning tot en met het klaarmaken van de grondstof (Cradle-to-gate) in zit. Op basis van deze kaarten kan een andere producent zijn eindproduct en bijbehorende LCA (cradle-to-grave) maken.
Resultaten van de LCA en MKI
Op de resultaten van de LCA volgt in de NMD systematiek, uniek voor Nederland, een omrekenslag van een aantal impact-categorieën naar de MKI (Milieu Kosten indicatie). Deze MKI geeft een overzichtelijk beeld van de milieu-impact van het product. Tevens kan het product nu beter worden vergeleken met andere soortgelijke producten aangezien alle milieu-impacten zijn omgerekend naar één eenheid, de Euro. Belangrijk is wel dat de vergelijking gaat over een product met dezelfde functie en dat dezelfde uitgangspunten zijn gebruikt.
Analyse en eventueel vergelijking
In dit voorbeeld worden de verschillende milieu-impacten uitgedrukt in de MKI per levensfase (module) naast elkaar gezet. Voor de fabrikant is dan te leren dat zijn product vooral impact heeft in de productiefase en dat daarbij vooral de bijdrage aan de klimaatverandering (GWP100) zwaar telt. Daar is dus winst te halen. En er zijn uiteraard nog meer grafieken te maken, waarmee inzicht wordt verkregen.